Ten obszar to przestrzeń, w której kluczowym celem jest badanie i wzmacnianie społecznej energii – jej wymiarów, funkcji, możliwości, a także blokad. Opierając się na refleksji obywatelskiej i doświadczeniach dotychczasowych działań w ramach ruchu „Generatorów społecznej energii”, rozwijamy program, który łączy konkretne przykłady dobrych praktyk, kreatywnych inicjatyw i inspirujących wydarzeń z próbą uogólnienia oraz tworzenia sensownych rekomendacji.
Podstawą rozwoju obszaru jest relacja między instytucjami a demokracją. Podejmujemy pytania o podstawę instytucjonalną demokracji, o wartości, na których opierają się instytucje, oraz o to, czy te wartości są zgodne z kluczowymi zasadami demokratycznymi. Tworzymy przestrzeń do refleksji nad tym, jak polityki, programy i procedury mogą być zakorzenione w prawach człowieka i wartościach demokratycznych.
W ramach obszaru budujemy wielowymiarowy program, który obejmuje działania lokalne i ogólnopolskie, w tym wydarzenia takie jak „Solidarni w rozwoju” w Gdańsku. Poruszamy kwestie takie jak diagnoza działań instytucji, tworzenie i wdrażanie inkluzyjnych polityk oraz włączanie mieszkańców na każdym etapie procesu.
Jedną z zasad działania obszaru jest aktywne włączanie partnerów współorganizujących poszczególne wydarzenia, jak również osób zaangażowanych w ruch „Generatorów społecznej energii”. Program pozostaje otwarty na realizację działań także poza województwem pomorskim, co pozwala na rozszerzenie jego formuły i oddziaływania.
Dzięki tej strukturze, Generatory tworzą platformę do działania, która łączy lokalne i ogólnokrajowe perspektywy, wzmacniając demokratyczne wartości oraz angażując społeczności i instytucje we wspólne projekty.
Koordynator obszaru:
prof. dr hab. Cezary Obracht-Prondzyński
Uniwersytet Gdański
Zespół koordynacyjny:
- Jerzy Hausner – Przewodniczący Rady Programowej OEES, Fundacja GAP
- Cezary Obracht-Prondzyński – Uniwersytet Gdański
- Joanna Sadzik – Prezeska Zarządu, Stowarzyszenie Wiosna
- Kuba Wygnański – Prezes Zarządu, Fundacja STOCZNIA
- Anna Giza-Poleszczuk – Uniwersytet Warszawski
- Katarzyna Sztop-Rutkowska – Wiceprezeska Zarządu Fundacji „SocLab”
- Monika Chabior – Wiceprezydent Gdańska
- Marcin Bazylak – Prezydent Dąbrowy Górniczej
- Olha Menko – Prezes Fundacji Instytut Polska-Ukraina
- Paweł Łukasiak – Prezes Zarządu, Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce
- Monika Woźniak – Fundacja GAP
Plany na 2025 rok:
Organizacja lokalnych sesji w małych miejscowościach
i uruchomienia „kroczącej refleksji obywatelskiej”.
Integralnym elementem każdego ze spotkań będzie wydarzenie kulturalne zaproponowane przez daną organizację.
W pierwszej połowie 2025 r. planujemy trzy spotkania:
- Chełmno, woj. kujawsko-pomorskie (marzec) – planujemy, że tematem wiodącym będzie energia społeczna małych miast, ale ujmowana w kontekście zrównoważonego rozwoju i wzmacniania odporności lokalnych społeczności (szczególnie w kontekście klimatu).
- Zakrzewo, woj. wielkopolskie, pow. Złotów (8 kwietnia) – zważywszy na charakter miejsca (historyczna Krajna złotowska) planujemy, że tematem przewodnim będzie kwestia problemów integracji społecznej w lokalnych społecznościach – jakie są jej bariery, potencjały, które można wykorzystać, rola instytucji i organizacji, znaczenie samorządności, itd.
- Klecza Dolna, woj. małopolskie, pow. Wadowice (maj lub czerwiec).
Organizacja cyklicznego seminarium
Planujemy zorganizować kilka spotkań online, które skupiałoby ekspertów-praktyków energii społecznej. Celem seminarium byłoby dyskutowanie nad kwestiami ogólnymi, związanymi z energią społeczną (np. zasada pomocniczości w praktyce, etyka w życiu publicznym). Rekomendacje z każdego seminarium zostaną włączone do archiwum energii społecznej.
Utworzenie obywatelskiego archiwum energii społecznej
Archiwum będzie źródłem ogólnodostępnych zasobów online na temat obywatelskiej refleksji o energii społecznej, wśród których znajdą się m.in. zgromadzone w trakcie prac nad opracowaniem „Generatory energii społecznej” opisy praktyków, które nie zostały opublikowane w jego skróconej wersji. Pojawią się także materiały z nagraniami z sesji lokalnych, podkasty tematyczne i inne materiały z zapisem organizowanych działań.
Realizacja projektu "Kultura poza horyzont"
Projekt realizowany w latach 2025-2026, którego celem jest diagnoza i promocja działań instytucji kultury, włączających lokalne społeczności oraz angażujących się w relacyjne i twórcze inicjatywy.
W ramach projektu wytypowane instytucje, działające na różnych obszarach w Polsce, będą uczestniczyć w warsztatach, autoprezentacjach i wydarzeniach artystycznych, których dokumentacja stanie się podstawą do publikacji, planowanej na 2026 rok.
Kluczowym założeniem jest oddanie głosu instytucjom i ich pracownikom, co umożliwi wielogłosową refleksję nad ich działaniami oraz społeczno-obywatelskim wymiarem kultury. Projekt wspiera oddolne poszukiwania i innowacyjne rozwiązania, podkreślając rolę kultury w budowaniu silnych relacji społecznych.
Finalnym etapem będzie spotkanie uczestników i ogólnopolska konferencja, która połączy wymianę doświadczeń z dyskusją o roli kultury w lokalnych społecznościach.
Ścieżka tematyczna “Regeneracyjna siła kultury” podczas Open Eyes Economy Summit 2025
Data i miejsce: 18-19 listopada 2025, Centrum Kongresowe ICE Kraków
Ścieżki tematyczne w ramach bloku MARKA – KULTURA.
<a href=”https://kongres.oees.pl”>
<button class=”learnmore” type=”button”>Przejdź do wydarzenia</button>
</a>
Inicjatywy zrealizowane w 2024 roku:
Forum Przedsiębiorstw
IV edycja Kongresu „Solidarni w Rozwoju”
Rozwijanie projektu związanego z refleksją obywatelską „Generatory społecznej energii”
Zorganizowaliśmy kolejne debaty i spotkania środowiskowe, skupione z jednej strony na wątkach, które pojawiły się w dotychczasowym opracowaniu, ale też na dokładaniu kolejnych. W spotkaniach we Władysławowie i Elblągu wzięli udział przedstawiciele różnych inicjatyw i organizacji społecznych.
Inicjatywy zrealizowane w 2023 roku:
Forum Przedsiębiorstw
Data i miejsce: 10 maja, Park Naukowo-Technologiczny w Gdyni
Organizator: Agencja Rozwoju Pomorza
Program Forum Przedsiębiorstw składał się z sesji głównej, w której wygłoszone zostały referaty wybitnych specjalistów komentarze, m.in. w temacie ekonomii, energii czy wolności gospodarczej.
W bloku „Solidarni w rozwoju” udział wzięli: Adam Krawiec (UMWP), Bartłomiej Anusiak (Mikrostyk), Jadwiga Piechowiak (Technikum Łączności), Jerzy Cisewski (ZSE w Tczewie), Arkadiusz Wódarczyk (Flex), Małgorzata Kazubska (Fundacja Katalyst Education) oraz prof. Cezary Obracht-Prondzyński (UG).
III edycja Kongresu „Solidarni w Rozwoju”
Obywatelski raport „Generatory energii społecznej”
Energia i solidarność energetyczna
Wydarzenie odbyło się 11 października 2023 r. w słupskim Inkubatorze Technologicznym.
Temat: Energia i solidarność energetyczna oraz skutki planowanych i zrealizowanych już inwestycji energetycznych
Druga edycja Słupskiej Konferencji ukazała, jak proces transformacji energetycznej stał się bardzo dynamiczny i, że wiąże się on z wieloma złożonymi czynnikami, w tym ekonomicznymi, geopolitycznymi i społecznymi interesami. Największe konsekwencje tej transformacji będą odczuwalne w obszarach miejscowości. Aby sprostać wymaganiom środowiskowym, społecznym czy produkcyjnym, konieczna będzie międzysektorowa współpraca na rzecz regeneracji i solidarności energetycznej.
Partnerzy wydarzenia: Agencja Rozwoju Pomorza, Słupski Inkubator Technologiczny, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, środowisko akademickie.