Punktem wyjścia do prowadzonych rozważań i formułowania propozycji jest założenie, że woda jest dobrem wspólnym i nie powinna być traktowana jako produkt komercyjny. To nie oznacza, że wobec jej użytkowników nie mają być stosowane instrumenty ekonomiczne w postaci opłat, wymuszające najbardziej racjonalne wykorzystanie zasobów. Jednocześnie z racji charakteru wody jako dobra wspólnego, opłaty te muszą być racjonalne i społecznie akceptowalne, zapewniając dostęp do niej dla najuboższych warstw społeczeństwa.
Drugim fundamentalnym założeniem tej problematyki są kwestie ochrony zasobów wodnych i ich jakości jako podstawowy wymóg w stosunku do użytkowników wód, w tym preferowanie rozwiązań związanych z renaturyzacją wód powierzchniowych.
Trzecim założeniem jest uznanie, że wdrożenie i przestrzeganie regulacji wodnych i środowiskowych UE jest zobowiązaniem Polski jako państwa członkowskiego. Tym samym krajowe akty prawne nie mogą podważać unijnych dyrektyw, w tym w szczególności Ramowej Dyrektywy Wodnej jako regulacji wiodącej dla gospodarki wodnej.
Uznanie konieczności przeciwdziałania zmianom klimatu oraz ograniczania ich niekorzystnych skutków powinno stanowić podstawę debaty publicznej. Tym samym wszelkie działania polityczne i administracyjne separujące gospodarkę wodną od tego najważniejszego obecnie wyzwania cywilizacyjnego należy uznać za niewłaściwe.
Koordynator obszaru:
prof. dr hab. Jerzy Hausner
Przewodniczący Rady Programowej Open Eyes Economy Summit, Fundacja GAP
Zespół koordynacyjny:
● Jerzy Hausner – Przewodniczący Rady Programowej OEES, Fundacja GAP
● Anna Januchta-Szostak – Politechnika Poznańska
● Bartosz Kaźmierczak – Politechnika Wrocławska
● Zbigniew Kundzewicz – Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
● Elżbieta Nachlik – profesor senior Politechniki Krakowskiej
● Tomasz Okruszko – prorektor ds. nauki w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego
● Janusz Zaleski – Politechnika Wrocławska
Plany na 2025 rok:
V Wodny Okrągły Stół: Zarządzanie ryzykiem powodzi
Data i miejsce: 26 marca 2025, Wrocław, Politechnika Wrocławska
Piąta edycja Wodnego Okrągłego Stołu będzie poświęcona zarządzaniu ryzykiem powodzi, w kontekście poprawy funkcjonowania tego systemu w kraju, zarówno w obszarze informacyjno-planistycznym o poziomie zagrożenia i przedsięwzięciach dla jego ograniczania jak i operacyjnym – w warunkach wystąpienia zagrożenia.
Tłem dla planowanej dyskusji jest powódź z września 2024 roku, której skutki ujawniły nie tylko problemy w reagowaniu na zagrożenie, ale także potrzebę oceny i weryfikacji podejścia do:
- wykorzystania informacji o zagrożeniu i planowania działań ochronnych w warunkach planowania rozwoju z uwzględnieniem skutków zmiany klimatycznej,
- współpracy instytucjonalnej, głównie dla poprawy kontroli stanu infrastruktury przeciwpowodziowej i jej efektywnego wykorzystania w warunkach zagrożenia
- oraz komunikacji społecznej dla wzmocnienia prewencji przeciwpowodziowej.
Podstawowe wątki dyskusyjne:
- System informacji, monitorowania i szybkiego reagowania
- Ograniczanie wielkości i skutków powodzi a planowanie przestrzenne
- Współpraca instytucjonalna i komunikacja społeczna
Rezultatem będzie dokument programowy, który zostanie przedstawiony na VII Międzynarodowym Kongresie Miasto – Woda – Jakość życia 2025.
VII Międzynarodowy Kongres Miasto – Woda – Jakość życia
Data i miejsce: 21-22 października 2025, Wrocław, Centrum Kongresowe Politechniki
Wrocławskiej
VII edycja Kongresu obejmie dyskusję wybranych aktualnych zagadnień w obszarach rozwoju miast, gospodarowania wodą i kształtowania jakości życia, w ujęciu problemowym, a także z uwzględnieniem możliwych rozwiązań.
Kongresowi towarzyszyć będzie koncert w Narodowym Forum Muzyki oraz wystawa realizowana we współpracy z Akademią Sztuk Pięknych we Wrocławiu.
Na Kongres zostanie przygotowany specjalny numer kwartalnika „Herito” (wydawanego przez Międzynarodowe Centrum Kultury) poświęcony Dnieprowi.
Water City Index 2025
W VII edycji Water City Index poddamy ocenie efektywność gospodarowania zasobami wody w ponad 200 polskich miastach. Kontynuujmy dotychczasowy podział miast na: metropolie (8), miasta na prawach powiatu (58) oraz miasta niebędące miastami na prawach powiatu, posiadające co najmniej 20 tys. mieszkańców (152). Autorzy raportu poddadzą „wodnej” analizie ponad 200 polskich miast w ramach 3 obszarów oraz 14 kategorii oceny:
- Życie (woda pitna, woda brunatna, utrzymanie infrastruktury, waterfront, błękitna i zielona infrastruktura, harmonijna przestrzeń miejska);
- Zagrożenie (powódź, niedobór (susza), zagrożenie sektorowe, wody opadowe, aktywność
samorządu); - Gospodarka i biznes (woda dla przemysłu, atrakcyjność biznesowa, transport wodny).
Autorzy raportu: Michał Kudłacz (UEK), Jakub Głowacki (UEK), Krzysztof Kutek (Arcadis),
Marcin Ćmielewski (Arcadis), Klara Ramm (IGWP).
Inicjatywy zrealizowane w 2024 roku:
VI Międzynarodowy Kongres Miasto – Woda – Jakość życia
Data i miejsce: 15-16 października 2024, Wrocław, Centrum Kongresowe Politechniki
Wrocławskiej
Kongresowi towarzyszyły koncert w Narodowym Forum Muzyki, a także kilka wystaw realizowanych we współpracy z Akademią Sztuk Pięknych we Wrocławiu, Krupa Art Foundation oraz Muzeum Architektury we Wrocławiu.
Water City Index 2024
Podobnie jak w poprzednich edycjach Water City Index dokonaliśmy oceny efektywności gospodarowania zasobami wody w ponad 200 polskich miastach. Kontynuowaliśmy dotychczasowy podział miast na: metropolie (8), miasta na prawach powiatu (58) oraz miasta niebędące miastami na prawach powiatu, posiadające co najmniej 20 tys. mieszkańców (152). Autorzy raportu poddali „wodnej” analizie ponad 200 polskich miast w ramach 3 obszarów oraz 14 kategorii oceny:
1. Życie (woda pitna, woda brunatna, utrzymanie infrastruktury, waterfront, błękitna i zielona infrastruktura, harmonijna przestrzeń miejska);
2. Zagrożenie (powódź, niedobór (susza), zagrożenie sektorowe, wody opadowe, aktywność
samorządu);
3. Gospodarka i biznes (woda dla przemysłu, atrakcyjność biznesowa, transport wodny).
Autorzy raportu: Michał Kudłacz (UEK), Jakub Głowacki (UEK), Krzysztof Kutek (Arcadis),
Marcin Ćmielewski (Arcadis), Klara Ramm (IGWP).
Inicjatywy zrealizowane w 2023 roku:
III Wodny Okrągły Stół: Zarządzanie wodą w sytuacjach kryzysowych
Koprodukcja filmu dokumentalnego „Aż do ostatniej kropli” w reżyserii Ewy Ewart
V Międzynarodowy Kongres Miasto – Woda – Jakość życia
Data i miejsce: 24-25 października 2023, Wrocław, Centrum Kongresowe Politechniki Wrocławskiej
Kongresowi towarzyszył koncert w Narodowym Forum Muzyki oraz wystawa dorobku artystycznego Konrada Jarodzkiego.
Na Kongres został przygotowany specjalny numer kwartalnika „Herito” (wydawanego przez Międzynarodowe Centrum Kultury) poświęcony Odrze.
Water City Index 2023
WCI 2023, podobnie jak poprzednie cztery edycje, oceniał oddzielnie metropolie (8), miasta na prawach powiatu (58) oraz miasta niebędące miastami na prawach powiatu, posiadające co najmniej 20 tys. mieszkańców (152). Autorzy raportu poddali „wodnej” analizie ponad 200 polskich miast w ramach 4 obszarów oraz 14 kategorii oceny:
- życie (woda pitna, woda brunatna, utrzymanie infrastruktury);
zagrożenie (powódź, niedobór (susza), zagrożenie sektorowe, wody opadowe, aktywność samorządu); - gospodarka i biznes (woda dla przemysłu, atrakcyjność biznesowa, transport wodny);
- kultura i ludzie (waterfront, błękitna i zielona infrastruktura, harmonijna przestrzeń miejska).
Autorzy raportu: dr Michał Kudłacz (UEK), dr Jakub Głowacki (UEK), Krzysztof Kutek (Arcadis), Marcin Ćmielewski (Arcadis), dr inż. Klara Ramm (IGWP), dr Roman Zhebchuk (UEK).
Inicjatywy zrealizowane w 2022 roku:
II Wodny Okrągły Stół
IV Międzynarodowy Kongres Miasto – Woda – Jakość życia
Inicjatywy zrealizowane w 2021 roku:
I Wodny Okrągły Stół
8 września 2021 r. w przestrzeni wrocławskiej Concordii Design HUB odbył się I Wodny Okrągły Stół przy którym zasiądą eksperci specjalizujący się w tematyce gospodarowania wodą.
Debata była podzielona na 3 główne sesje, podczas których poruszone zostały tematy walki z zagrożeniem suszy i powodziami, problematyka gospodarowania zasobami wodnymi w miastach i wsiach oraz przybliżone zostały programy i polityka wsparcia dla polskich samorządów.
III Międzynarodowy Kongres Miasto – Woda – Jakość życia
Inicjatywy zrealizowane w 2019 roku:
II Międzynarodowy Kongres Miasto – Woda – Jakość życia
II edycja Kongresu miała miejsce w dn. 3-4 października 2019 we Wrocławskim Centrum Kongresowym. Wydarzenie poruszyło tematykę inwentaryzacji czynników wpływających na to, jak miasto zarządza i jak może zarządzać środowiskiem wodnym. Powiązane zostały ze sobą jakość życia w mieście z danymi o wielkości zużycia wody, ilością ścieków oraz z ryzykiem zanieczyszczenia wód podziemnych, jezior, rzek i potoków. Przywołany został transport rzeczny i jego wpływ na środowisko oraz ograniczenia, jakie stawia środowisko przed tą formą przewozów. Dotknięty zostanie też kompleks zjawisk związanych z logistyką zaopatrzenia i dystrybucji. Kongres był też okazją do wszechstronnej debaty o problemach ekologicznych wpływających na jakość życia, planowaniu przestrzennym uwzględniającym środowisko wodne, oraz o tym, jak zużycie wody wpływa na rynek.
Inicjatywy zrealizowane w 2018 roku:
I Międzynarodowy Kongres Miasto – Woda – Jakość życia
Głównym celem kongresu było zwrócenie uwagi na fakt, że aby harmonijnie się rozwijać, miasta muszą znaleźć sposób na zrównoważenie zazieleniania przestrzeni miejskich i wykorzystania wody. Rola rzeki czy innego źródła tego surowca w ich życiu jest nie do przecenienia – to niezwykle ważny element środowiska i gospodarki, ale też miejsce rekreacji i wypoczynku dla mieszkańców. Efektywniejsze i skuteczniejsze w budowaniu nowoczesnych metropolii jest myślenie o nich w barwach zielono-niebieskich, bowiem woda ma nawet większy niż zieleń wpływ na rozwój miasta przyjaznego mieszkańcom.
