Gospodarka rynkowa bazuje na wiarygodności państwa. Jej osłabienie powoduje, że gospodarka staje bardziej wrażliwa, mniej odporna na różnego rodzaju szoki. Bezpośrednie konsekwencje niskiej wiarygodności ekonomicznej państwa to m.in: wyższy poziom ryzyka i kosztów z nim związanych, niższa efektywność gospodarowania, niższa produktywność zasobów własnych, wyższe koszty obsługi długu.
Oddziaływanie wiarygodności państwa przebiega poprzez społeczne wyobrażenia i oczekiwania (np. poziom inflacji jako następstwo oczekiwań inflacyjnych). Niska wiarygodność ekonomiczna państwa osłabia długookresową i produktywnościową orientację przedsiębiorstw. Sprzyja zaś wzmacnianiu orientacji krótkookresowej, spekulacyjnej i transakcyjnej. Fałszywa jest argumentacja uzasadniająca wzrost długu publicznego jako ekonomicznie tańszego niż dług prywatny. Obecnie tańszy dług publiczny stanie się w nieodległej przyszłości – w następstwie jego transferu – długiem prywatnym, który wywoła kolejną falę wzrostu długu publicznego. Jeśli ktoś domaga się zniesienia reguł, w tym fiskalnych, ponieważ są mało skuteczne, to winien pamiętać, że taka argumentacja doprowadzi do osłabienia całego porządku normatywnego i wszelkich wpisanych do niego reguł.
Wiarygodność ekonomiczna państwa jest swoistego rodzaju dobrem publicznym. Rzecz w tym, aby sposoby instrumentalizowania tego dobra je podtrzymywały i wytwarzały, a nie niszczyły. Bezpośrednim następstwem obniżonej wiarygodności ekonomicznej naszego państwa jest uporczywość inflacji i niska skuteczność działań antyinflacyjnych, w szczególności polityki pieniężnej.
Koordynator obszaru:
prof. dr hab. Jerzy Hausner
Przewodniczący Rady Programowej Open Eyes Economy Summit, Fundacja GAP
Zespół ekspertów:
- Adam Balcer – Dyrektor programowy, Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego
- Bartłomiej Biga – Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
- Agnieszka Chłoń-Domińczak – Prorektorka ds. nauki, Szkoła Główna Handlowa
w Warszawie - Sławomir Dudek – Prezes Instytutu Finansów Publicznych
- Tomasz Geodecki – Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
- Jakub Głowacki – Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
- Maciej Grabowski – Prezes Zarządu, Centrum Myśli Strategicznych
- Jerzy Hausner – OEES
- Stanisław Kluza – Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
- Jacek Męcina – Uniwersytet Warszawski, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan
- Leszek Pawłowicz – koordynator Europejskiego Kongresu Finansowego, Uniwersytet Gdański
- Marta Penczar – Uniwersytet Gdański
- Andrzej Rzońca – Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
- Andrzej Sławiński – Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Plany na 2025 rok:
Indeks wiarygodności ekonomicznej Polski. Edycja IV
Zadaniem zespołu jest opracowanie IV edycji Indeksu wiarygodności ekonomicznej Polski.
Projekt realizowany jestw partnerstwie z Europejskim Kongresem Finansowym, Instytutem Finansów Publicznych, Europejskim Forum Nowych Idei, Konfederacją Lewiatan, Szkołą Główną Handlową w Warszawie, Fundacją Wolności Gospodarczej.
Wyniki Indeksu zostaną przedstawione na:
- Europejskim Kongresie Finansowym (2-4 czerwca, Sopot)
- Europejskich Dniach Przemysłu (5-6 czerwca, Rzeszów)
- Open Eyes Economy Summit (18-19 listopada, Kraków).
Raport końcowy zostanie przygotowany w dwóch wersjach: pełnej oraz skróconej – publicystycznej. Ponadto eksperci będą promować w mediach Indeks oraz problematykę ekonomicznej wiarygodności państwa.
Inicjatywy zrealizowane w 2024 roku:
Indeks wiarygodności ekonomicznej Polski. Edycja III
Trzecia edycja raportu została zrealizowana w partnerstwie z Europejskim Kongresem Finansowym, Instytutem Finansów Publicznych, Europejskim Forum Nowych Idei, Konfederacją Lewiatan, Fundacją Wolności Gospodarczej, Szkołą Główną Handlową w Warszawie, Małopolską Szkołą Administracji Publicznej UEK.
Indeks został przedstawiony m.in. na:
- Europejskim Kongresie Finansowym, 10-12 czerwca 2025 r., Sopot – przedstawienie pierwszych
wyników Indeksu edycji 2024, - Open Eyes Economy Summit, 19-20 listopada 2025 r., Kraków – premiera.
Raport końcowy został przygotowany w dwóch wersjach: pełnej oraz skróconej – publicystycznej.
Publikacja VII Seminarium Świeradowskiego „Economic Credibility of the State”
Data i miejsce: 25-27 października 2024, Świeradów-Zdrój (wydarzenie zamknięte)
Celem spotkania zespołu ekspertów było przygotowanie książki na temat wiarygodności ekonomicznej państwa jako kategorii poznawczej ekonomii.
Inicjatywy zrealizowane w 2023 roku:
Indeks wiarygodności ekonomicznej Polski. II edycja
Indeks został przedstawiony publicznie dwukrotnie:
- Sympozjum Naukowe z cyklu „Współczesna Gospodarka i Administracja Publiczna”, Ustroń 12-14 maja – przedstawienie edycji 2022
- Europejski Kongres Finansowy, Sopot 4-6 czerwca – przedstawienie pierwszych wyników Indeksu edycji 2023
Premiera Indeksu wiarygodności ekonomicznej Polski 2023 odbyła się podczas Open Eyes Economy Summit 8, Kraków 21-22 listopada.
Publikacja "Dwa eseje o wiarygodności" Piotra Sztompki i Jerzego Hausnera
Praca „Dwa eseje o wiarygodności” jest pokłosiem Open Eyes Economy Summit 7, kongresu który został zorganizowany w Krakowie 22-23 listopada 2022. Hasłem tego Kongresu była „wiarygodność”.
Esej Piotra Sztompki został przedstawiony na OEES7 w formie wykładu wprowadzającego.
Esej Jerzego Hausnera powstał na podstawie fragmentów raportu OEES „Indeks wiarygodności ekonomicznej państwa” oraz wystąpienia podsumowującego Kongres.
Wydawca: Wydawnictwo Nieoczywiste