Wpływ systemów sztucznej inteligencji (AI) na procesy społeczne nie ulega wątpliwości. Pozostaje on jednak słabo zbadany w swoich następstwach dla tych procesów. Szum medialny wokół AI, podobnie jak towarzyszące jej rozwojowi mity, nie pomagają w zmianie tego stanu rzeczy
Działania prowadzone w obszarze socAI. Społeczne ramy zastosowań sztucznej inteligencji mają na celu wypracowanie poszerzonego rozumienia systemów AI oraz ich osadzenie w szerszej ramie społecznej i ekologicznej. Przedmiotem krytycznej refleksji uczynimy nie tylko następstwa rozwoju tych systemów dla jakości interakcji społecznych i procesów wytwarzania wiedzy, ale również granice, w których może on być zgodny z ekonomią wartości i wymogami termodynamicznymi. Z jednej strony przyjrzymy się retrospektywnie teoriom, założeniom i przekonaniom, które doprowadziły do wyłonienia się „sztucznej inteligencji” na przecięciu wielu dyscyplin, od cybernetyki do nauk kognitywnych i informatyki. Natomiast z drugiej strony sprawdzimy, na ile wiedza pochodząca z nauk społeczno-humanistycznych, a także charakterystyczne dla nich podejścia lub metody, od ujęć krytycznych do badań w działaniu, badań partycypacyjnych, badań poprzez sztukę i rozmaitych nurtów w naukach o projektowaniu, mogą inspirować zmianę dominujących praktyk inżynieryjnych, tworząc przeciwwagę dla kulturowej hegemonii tech-biznesu.
Koordynator obszaru:
dr hab. Michał Krzykawski, prof. UŚ
Centrum Badań Krytycznych nad Technologiami Uniwersytetu Śląskiego
Wsparcie merytorczyne:
dr hab. Piotr Sankowski, prof. UW
Instytut Informatyki Uniwersytetu Warszawskiego, IDEAS NCBR, MIM Solutions
Plany na 2024:
Konferencja Informatyka, społeczeństwo i granice automatyzacji
Konferencja Algorytmy i zaufanie w demokracjach przemysłowych
10 października 2024 (10:00-17:45), spinLAB, Uniwersytet Śląski w Katowicach
Bazujące na zaufaniu relacje łączą nas ze światem – z instytucjami, z innymi ludźmi, z urządzeniami. Wbrew indywidualistycznemu modelowi racjonalności, który narzuciła nowoczesna myśl ekonomiczna, zaufanie nie sprowadza się do kalkulacji ryzyka czy kalkulacji interesu własnego, lecz tworzy najbardziej elementarną więź społeczną. Zaś na głębszym poziomie ufność samą w sobie można rozumieć jako stosunek do świata (Hunyadi 2020, 2024).
Jak jednak ufać w świecie kształtowanym przez ustrukturyzowane algorytmicznie i generowane automatycznie informacje, których wiarygodność coraz trudniej sprawdzać w dobie błyskawicznego rozwoju generatywnych systemów AI? Jakim przekształceniom ulegają w tym kontekście relacje zaufania i jak te relacje odbudować w demokracjach przemysłowych, w których kredyt zaufania jest rekordowo niski?
Podczas konferencji będziemy szukać odpowiedzi na te pytania wraz z przedstawicielami i przedstawicielkami różnych dziedzin nauki (socjologii, politologii, prawa, informatyki, ekonomii, medioznawstwa, filmoznawstwa, pedagogiki, filozofii i nauk o literaturze), świata polityki, związków zawodowych, organizacji pożytku publicznego i innych organizacji pozarządowych.