Seminarium Przestrzeń i wyobraźnia w naukach
Hipoteza robocza tego seminarium brzmi następująco: mamy do przekształcenia świat, którego przekształcić nie potrafimy, ponieważ źle o nim myślimy. Co znaczy „źle”? To, że nasze konwencjonalne sposoby myślenia – o transformacji, o energii, o technologii, o ekologii, o organizacji, o instytucjach, o rządzeniu, o prawie, o gospodarowaniu i o społeczeństwie – są zbyt wąskie i, dodatkowo, odseparowane od siebie. Dlatego tak trudno nam sobie wyobrazić przekształcony świat jako realistyczny, w związku z czym rzeczywiście zachodząca transformacja jest pozorna, nieadekwatna i w niczym nienaruszająca hegemonii paradygmatu rynkowego. A to on, wraz z obowiązującymi w nim kryteriami, miarami i normami, jest do zmiany.
Dlaczego akurat te dwa pojęcia: przestrzeń i wyobraźnia? Dlatego, że tworzenie. przestrzeni, podobnie jak jej odczuwanie, ulega przekształceniu wskutek postępującego procesu digitalizacji. Ale ten proces gdzieś ma miejsce. Zakładamy, że przekrojowe spojrzenie na wyobraźnię pozwoli lepiej opisać jego usytuowanie i osadzenie, zwłaszcza w kontekście kryzysu ekologicznego jako kryzysu wyobraźni właśnie. Kryzys rozumiemy nie w sensie negatywnym, lecz, w nawiązaniu do tradycji medycznej, jako moment przełomowy (krisis), a ściślej – jako decydującą fazę chorobę, w której przychodzi czas na decyzje. Celem tego seminarium jest osiągnięcie pełniejszego rozeznania warunków, w jakich należy je podjąć.
Proponowane obszary, w jakich tę problematykę osadzimy, mogą być następujące:
Uniwersytet, wiedza, kapitał
Alternatywne modele rozwoju
Przestrzeń cyfrowa, demokracja
Technologia, społeczeństwo, życie i zdrowie psychiczne
Informatyka społeczna
Granice prawa
Spotkania
Spotkanie 1: 26 października 2023
Spotkanie 2: 21 grudnia 2023
dr Natalia Juchniewicz: Przestrzenie społeczne poszerzone: wyobraźnia w relacjach ludzi ze
sztuczną inteligencją.
dr hab. Piotr Sankowski, prof. UW: Wykorzystanie generatywnej SI do zwalczania hejtu na
platformie X.
dr hab. Mariusz Sołtysik, prof. UEK: Człowiek – maszyna (AI). Nowy wymiar zaufania.
Spotkanie 3: 23 lutego 2024
dr inż. Jakub Chabik: Sztuczna inteligencja: pytanie nie tylko o technologię.
dr hab. Magdalena Jelonek, prof. UEK: Produktywna porażka w politykach publicznych, czyli jak odmienne wyobraźnie różnych dyscyplin pomagają opierając się na niepowodzeniu budować nową wiedzę.
Spotkanie 4: 26 kwietnia 2024
Spotkanie 5: 19 czerwca 2024
prof. UMK Krzysztof Abriszewski: Wyobraźnia ontologiczna i Studia nad Nauką i Technologią
dr hab. Andrzej W. Nowak, prof. UAM: Wiedzieć, kiedy i gdzie – wyobraźnia ontologiczna, fronesis a zwrot ontologiczny w studiach nad nauką i techniką
Franciszek Chwałczyk: Urbanocen jako przestrzenne wyobrażenie antropocenu i środowisko wyobraźni.
Spotkanie 6: 6 grudnia 2024
prof. dr hab. Monika Kostera: Przestrzeń, wyobraźnia, uniwersytet: Między strukturą a pustką.
dr hab. Mikołaj Lewicki: Bliżej? Infrastruktura i media komunikacji w sieciach cyfrowych
dr Bartosz Ślosarski: Areny danych środowiskowych: Usytuowana analiza politycznych sposobów użycia danych o powietrzu i bioróżnorodności.